Een vriendin van mij vroeg advies: ze wilde ‘spreken in het openbaar’ oefenen. Liever niet bij gelikte mannetjes in pakken, maar in een veilige, vertrouwde omgeving. Op een manier die bij haar past. Ik dacht aan een spreek-uur waar zij en anderen kunnen oefenen, fouten maken en weer doorgaan. Toeval of niet: ik wilde mijn spreekuur lanceren en Volkskrant Magazine kwam met een uitgebreid verhaal over vrouwen met spreekangst.
Of spreekangst typisch vrouwelijk is, vraag ik me af. Waarschijnlijk zijn er ook genoeg mannen die er last van hebben. En aan de andere kant: ik vind het zelf ontzettend leuk om te spreken in het openbaar. Ik heb het geleerd in de jongerenpolitiek. Waar je voorstellen moet verdedigen, weerwoord voor de anderen moet hebben. En dat alles in een ‘spel’omgeving. En later met radiowerk en les geven heb ik het spreken voor de microfoon (en het laten vallen van stiltes) kunnen verfijnen. Maar ik heb het altijd jammer gevonden, dat retorica niet een onderdeel van het onderwijs is. Zo missen we in Nederland een gedegen basis en vertrouwen in het spreken. We missen de lól van het spreken.
Dus raad ik klanten wel eens aan om Jan Haasbroeks boekje Het geheim van de spreker(Amsterdam, 2008) te lezen. Hij neemt je mee in de wereld van de speeches en toespraken, vertelt hoe hij het zelf doet. Hij heeft het over spreken als: ” ‘aanzwellen’ en ‘afsmeken’, ‘afzwakken’ en ‘amuseren’ via ‘ouwehoeren’ en ‘ophitsen’ tot ‘verleiden’ en ‘vervloeken’. ” En voegt hij eraan toe: “Voor jou wordt spreken, hoop ik, veroveren, vonken, in vlam zetten en – je toehoorders en jezelf – versteld doen staan.” Zijn enthousiasme werkt aanstekelijk. Volgens hem is spreken een beetje theater, een spel om voluit te spelen. Een paar van zijn ‘spreekvuistregels’:
De speech is een vluchtig wegwerpmedium. Toespraken moet je horen in een volle zaal, niet lezen in stilte.
Een toespraak wil ergens naartoe, anders had die wel spraak geheten.
Een goede speech is een speech die goed valt.
Je hoeft natuurlijk geen Jan te worden. Maar met hem in je achterhoofd wordt spreken in het openbaar een stuk leuker. We zouden het spreken in het openbaar inderdaad veel vaker mogen oefenen. Want het is een kunst, maar ook een kunde. En veel spel.
P.S. Ben je geïnteresseerd in het spreek-uur? bel: 06-51883077 of mail mij: ln.ne1732179342voleg1732179342gitni1732179342rac@t1732179342catno1732179342c1732179342
